Glaukoma

 Është një sëmundje e cila karakterizohet me rritjen e shtypjes së syrit, ndryshime në nervin optik si dhe defekte në fushën e të pamurit.

Lajmërohet në të gjitha moshat, si dhe te fëmijët e posalindur.

Për nga mënyra e paraqitjes mund të jetë akute dhe kronike.

Te rastet akute manifestohet me dhimbje koke të njëanshme, skuqje të syrit si dhe ndonjëherë shoqërohet edhe me të vjellura. Në rastet kronike sëmundja ka një ecuri të ngadalshme pa shenja karateristike duke e dëmtuar syrin në mënyrë të pakthyeshme. Në shumicën e rasteve lajmërohet pas moshës 40 vjeçare. Ankesa më e shpeshtë e këtyre pacientëve është ndërrimi i shpeshtë i syzave për afër. Te fëmijët me glaukomë të lindur prindërit vërejnë se fëmija i tyre disi ka sy më të mëdhenj se fëmijet tjerë të së njëjtës moshë.

Trajtimi i kësaj sëmundje është medikamentoz si dhe kirurgjikal. Në parim, te çdo rast kur sëmundja nuk mund të kontrollohet me medikamente preferohet ndërhyrja kirurgjikale. Metodat më të shpeshta të trajtimit kirurgjikal janë: Trabeculotomia të cilën e aplikojmë te glaukoma e lindur si dhe metodat fistulizuese ( i-shanti, trabeculectomia ) që aplikohen te të rriturit.

Nëse kjo sëmundje nuk trajtohet me kohë pasojat janë të pariparueshme për të pamurit. Nëse vëreni se fëmijët kanë sy të mëdhenj si dhe keni nevojë ti ndërroni syzat për afër shpesh, duhet të paraqiteni te oftalmologu për një vizitë të detajuar.

 Glaukoma me kënd të ngushtë – këndi midis kornesë dhe irisit (këndi nga i cili lëngu i brendshëm i syrit del jashtë tij) paraqitet i ngushtë ose i mbyllur. Në këtë rast, lëngu që prodhon syri nuk arrin të dalë jashtë dhe kështu tensioni brenda syrit rritet. Kjo lloj glaukome mund të shfaqet me dhimbje të lehta deri në dhimbje shumë të forta të syrit dhe të kokës, vlera shumë të larta të tensionit të syrit, dëmtim shumë  i   shpejtë i nervit optik.
Glaukoma me kënd të gjerë – quhet ndryshe edhe “hajduti i heshtur i të pamurit”, sepse humbja e pamjes ndodh shumë ngadalë, duke filluar nga periferia e fushës pamore. Pacienti nuk ndien dhimbje apo shqetësime të tjera, gjë që bën që pacienti ta kuptojë dëmtimin e të pamurit vetëm në faza shumë të avancuara të sëmundjes.Si mund ta parandalojmë dëmtimin e nervit të syrit nga glaukoma?

• Diagnostikimi sa më i hershëm është çelësi i suksesit në parandalimin e dëmtimit të nervit nga glaukoma
• Pas diagnostikimit, pacienti duhet të ndjekë me përpikëri të gjitha këshillat e mjekut me qëllim parandalimin e përparimit më tej të sëmundjes

Si mund të realizohet diagnostikimi sa më i hershëm?

• Çdo individ duhet të kryejë të paktën një herë në vit kontroll te okulisti
• Çdo individ duhet të paraqitet menjëherë te mjeku për çdo shqetësim të syve, si ulje/kufizim të pamjes, skuqje apo dhimbje të syve, dhimbje të kokës etj.
• Për çdo person që ka një të afërm që vuan nga glaukoma, rekomandohet kryerja e kontrollit specifik për glaukomën çdo 2 vjet për personat me moshë 40-50 vjeç dhe çdo një vit për personat me moshë mbi 50 vjeçare.
• Kujdes duhet pasur në rastin e fëmijëve, nëse ju vini re që fëmija apo foshnja i porsalindur i ka sytë me përmasa të ndryshme apo të dy sytë i ka me përmasa më të mëdha sesa do të ishin normalisht, ose xhamin e syrit e ka jo transparent (bebja e syrit nuk i duket qartë), nëse vini re që fëmija nuk e duron dot dritën dhe ka lotim të shtuar, atëherë duhet të kryhet një vizitë te okulisti për të përjashtuar praninë e glaukomës kongjenitale (të lindur).

Çfarë ekzaminimesh duhen kryer nëse te një individ dyshohet prania e glaukomës?

• Matja e tensionit të syrit (një matje ose kryerja e kurbës ditore të tensionit të syrit)
• Pakimetria (matja e trashësisë së kornesë)
• Gonioskopia (ekzaminimi i këndit të syrit)
• Fundoskopia në biomikroskop (ekzaminimi i nervit optik dhe retinës)
• Fotografimi i nervit të syrit dhe retinës
• Okulyzer (matja e këndit të syrit dhe e volumit të dhomës së përparme të syrit)
• Perimetria (ekzaminimi i fushës pamore)
• OCT (ekzaminimi dhe matja e trashësisë së fijeve nervore që formojnë nervin e syrit)

Cili është qëllimi i ekzaminimeve specifike të glaukomës?

• Së pari, këto ekzaminime japin informacionin përkatës për tensionin e syrit, gjendjen dhe funksionin e nervit të syrit apo për faktorët predispozues për të zhvilluar glaukomë në të ardhmen.
• Së dyti, matjet specifike shërbejnë si matje bazë të cilave mjeku mund t’u referohet në të ardhmen për të vlerësuar nëse ka ndodhur ndonjë dobësim i funksionit të syrit në krahasim me të kaluarën.

Cilat janë metodat e sotme të kurimit të glaukomës?

• Mjekim medikamentoz
• Ndërhyrje me laser (llojet e ndërhyrjeve me laser janë të ndryshme, në përputhje me llojin e glaukomës)
• Trajtim kirurgjik (Kanaloplastika, sklerektomia e thellë, trabekulektomia etj)